برآورد اثرات سرمایه اجتماعی بر نوآوری در میان نخبگان (مطالعه موردی نخبگان استان تهران)

سرمایه اجتماعی در کنار سایر انواع سرمایه بر بسیاری از متغیرهای اساسی اقتصاد اثرگذار است. مفهوم سرمایه اجتماعی فردی یکی از مفاهیمی بوده که در فرآیند توسعه مفهوم سرمایه اجتماعی ایجاد شده و به میزان دسترسی فرد به سرمایه اجتماعی تجسم یافته در جامعه اشاره دارد. از سوی دیگر نوآوری نیز از جمله مفاهیمی است که به عنوان موتور محرک رشد اقتصادی مطرح می شود. هدف اصلی این رساله اندازه گیری اثرات سرمایه اجتماعی بر نوآوری در میان جامعه نخبگان می باشد و در این راه پس از اندازه گیری سرمایه اجتماعی فردی (دسترسی به منابع سرمایه اجتماعی) و نوآوری و ارائه یک مدل تئوریک، اثرات سرمایه اجتماعی بر نوآوری با استفاده از مدل های اقتصاد سنجی برآورد می شود. مسئله اساسی در حوزه سرمایه اجتماعی، نحوه اندازه گیری و کمّی کردن آن است. برای این کار، روش ها و تکنیک های متعددی پیشنهاد شده است که پس از بررسی و مطالعه آن ها، دو تکنیک ژنراتور منابع و ژنراتور موقعیت برای سنجش سرمایه اجتماعی انتخاب شد. این دو تکنیک با استفاده از پرسش نامه ، سطح دسترسی به منابع اجتماعی موجود در شبکه های فردی را می سنجند. جامعه آماری این پژوهش نخبگان استان تهران و معیار نخبگی نیز عضویت در بنیاد نخبگان تحت عناوین نخبه و استعداد برتر لحاظ شد. با توجه به فرمول های آماری، یک نمونه 368 نفری انتخاب و پرسشنامه در میان این افراد توزیع شد. به طور کلی نتایج حاصل از تحلیل داده ها بیانگر آن است که در جامعه آماری نخبگان، بر مبنای تکنیک ژنراتور موقعیت،سطح سرمایه اجتماعی فردی در میان مردان، افراد متاهل، فارغ التحصیلان دکتری و رشته های فنی و مهندسی از سایرین بیشتر است. همچنین بر مبنای تکنیک ژنراتور منابع، سطح سرمایه اجتماعی فردی در میان مردان، افراد متاهل، فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد و رشته های فنی و مهندسی از سایرین بیشتر است. نتایج بخش سنجش نوآوری نیز موید این مطلب است که عمده نوآوری های صورت پذیرفته در جامعه آماری نوآوری های علمی بوده است. در بخش پایانی رساله دو مورد از مدلسازی ها در مورد رابطه سرمایه اجتماعی و نوآوری ارائه شد و در نهایت اثرات شاخص های مختلف سرمایه اجتماعی بر نوآوری با استفاده از رگرسیون های ols برآورد گردید؛ نتایج حاصل از برازش مدل ها نشان می دهد که تمامی شاخص های سرمایه اجتماعی اثر مثبت و معنادار بر نوآوری دارند و همچنین در تمامی برازش ها، کشش نوآوری نسبت به سرمایه اجتماعی کمتر از کشش نسبت به سرمایه انسانی می باشد.